นางคำพัน อ่อนอุทัย

ด้านโภชนาการ

น้ำผักสะทอน

ผลงาน

องค์ความรู้ ครูคำพัน อ่อนอุทัย เป็นบุคคลที่มีความรู้ความสามารถในด้านการผลิตน้ำผักสะทอนที่ได้รับการถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ ขั้นตอนการผลิตน้ำผักสะทอน ใบสะทอน ๓ สายพันธุ์ ได้แก่ สะทอนจั่น สะทอนจาน สะทอนวัว ที่แตกยอดอ่อนในช่วงเดือนกุมภาพันธ์-เมษายน นำมาล้างให้สะอาด ตำรวมกันให้ละเอียด โดยกำหนดอัตราส่วนที่ใช้ ใบสะทอน ๑๕ กิโลกรัมต่อน้ำ ๖๐ ลิตร และหมักในโอ่งดิน ๓ วัน ในระหว่างนั้นทำการพลิกกลับส่วนผสมให้เพื่อให้เกิดการหมักที่สม่ำเสมอ หลังจากครบระยะเวลาการหมัก นำมากรองเอาเฉพาะส่วนที่เป็นน้ำไปต้มในกระทะที่อุณหภูมิ ๑๒๐ องศาเซลเซียส เคี่ยวประมาณ ๔-๕ ชั่วโมง จนได้น้ำผักสะทอนที่มีสีน้ำตาลเข้มและกลิ่นหอม จากนั้นพักให้เย็นลงเล็กน้อยแล้วทำการบรรจุน้ำผักสะทอน การนำสามสายพันธุ์มารวมกันจะทำให้มีรสชาติดี มีความกลมกล่อม และได้นำน้ำผักสะทอนมาพัฒนาต่อยอดภูมิปัญญาด้านอาหารท้องถิ่นให้เป็นสินค้าที่มีอัตลักษณ์ เช่น แจ่วดำน้ำผักสะทอน และทำอาหารพื้นเมือง เช่น เมี่ยงโค้น เมี่ยงทูน ที่ใช้น้ำผักสะทอนเป็นน้ำปรุงรส และได้จัดตั้งศูนย์การเรียนรู้การเกี่ยวกับแปรรูปน้ำผักสะทอนและอาหารพื้นบ้าน มีวัตถุประสงค์เพื่ออนุรักษ์ภูมิปัญญาอาหารพื้นบ้านและถ่ายทอดองค์ความรู้การผลิตน้ำผักสะทอน โดยมีแผนภาพขั้นตอนและวิธีการกระบวนการผลิต เอกสารแผ่นพับ วีดิทัศน์ ไว้เผยแพร่ ให้กับบุคคลที่สนใจในน้ำผักสะทอน ผลงานโดดเด่น ครูคำพัน อ่อนอุทัย ได้พยายามอนุรักษ์ภูมิปัญญาการทำน้ำผักสะทอน โดยนำความรู้เชิงวิชาการและเทคนิควิธีการที่เกิดจากการเรียนรู้ของตนเอง นำมาพัฒนาต่อยอดให้น้ำผักสะทอนที่ผลิตได้ มีรสชาติดี มีคุณค่าทางโภชนาการสูง มีอายุการเก็บนานขึ้น บรรจุในภาชนะที่สะอาดสวยงาม ถูกสุขลักษณะและปลอดภัย อีกทั้งยังนำน้ำปรุงรสผักสะทอนมาเป็นส่วนประกอบในอาหารพื้นบ้านหลายชนิดซึ่งเป็นการเพิ่มความหลากหลายของผลิตภัณฑ์ จนได้รับการยอมรับและผ่านการคัดสรรให้เป็นสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ ระดับ ๕ ดาวแห่งแรกของจังหวัดเลย เป็นการสร้างชื่อเสียง เพิ่มรายได้ให้สมาชิกในกับชุมชน และบำเพ็ญตนให้เกิดประโยชน์โดยรวมต่อสังคม

ที่อยู่

๑๒๘ หมู่ที่ ๔ ตำบลด่านซ้าย อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ไปรษณีย์ ๔๒๑๒๐